Jak wyrobić paszport? Poradnik krok po kroku.

Kamil Sztandera

Zaktualizowano: 2023-09-20

Posiadając paszport mamy możliwość swobodnego podróżowania do krajów europejskich niebędących członkiem Unii Europejskiej, a także do pozostałych części świata. Wbrew pozorom procedura wyrobienia paszportu nie jest ani trudna, ani droga.

Paszport to oficjalny dokument, wydawany przez odpowiednie władze. Pozwala on na przekraczanie granicy i legalne przebywanie w innym kraju.

Zobacz, jak wyrobić paszport, ile on kosztuje i gdzie podróżować z tym dokumentem obowiązkowo.

Do jakich krajów potrzebny jest paszport?

We wszystkich krajach strefy Schengen możesz podróżować bez obowiązku posiadania paszportu. Do strefy należy 23 kraje Unii Europejskiej oraz państwa Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu EFTA:

• Islandia,
• Liechtenstein,
• Norwegia,
• Szwajcaria,
• Austria,
• Belgia,
• Dania,
• Finlandia,
• Grecja,
• Hiszpania,
• Luksemburg,
• Niderlandy,
• Niemcy,
• Portugalia,
• Szwecja,
• Włochy,
• Estonia,
• Litwa,
• Łotwa,
• Malta,
• Czechy,
• Słowacja,
• Słowenia,
• Węgry,
• Chorwacja.

Kraje, w których będzie potrzebny Ci paszport lub dowód osobisty, to: Bułgaria, Cypr, Irlandia oraz Rumunia. Są to 4 kraje Unii Europejskiej, które nie są pełnoprawnymi członkami strefy Schengen.

Kraje, które pomimo tego, że nie należą do Unii Europejskiej, ani strefy Schengen i nie wymagają okazania paszportu, to:

• Albania,
• Andora,
• Bośnia i Hercegowina,
• Czarnogóra,
• Gibraltar,
• Gruzja,
• Irlandia,
• Macedonia Północna,
• Mołdawia,
• Monako,
• Rumunia,
• San Marino,
• Serbia.

Kto może wyrobić paszport?

Każdy obywatel Polski, który ukończył 18 lat, a także posiada pełną zdolność do wykonywania czynności prawnych, może legalnie ubiegać się o paszport. Jeśli osoba jest niepełnoletnia lub ubezwłasnowolniona – paszport mogą wyrobić jej rodzice lub opiekunowie.

Wyrobienia paszportu krok po kroku

Starając się o wyrobienie paszportu należy przede wszystkim złożyć wniosek w dowolnym punkcie paszportowym w Polsce.

👉 Lista wszystkich punktów paszportowych, w których można złożyć wniosek, znajduje się na stronie internetowej stosownego do miejsca zamieszkania urzędu wojewódzkiego. Urzędy paszportowe znajdują się przede wszystkim w miastach wojewódzkich. Możesz sprawdzić adresy i godziny otwarcia urzędów paszportowych w Twoim mieście, korzystając z oficjalnych stron internetowych.

W przypadku miejsca zamieszkania poza granicami Polski – wystarczy, zgłosić się do placówki konsularnej.

PAMIĘTAJ❗ Osoby posiadające podwójne obywatelstwo lub mieszkańcy czasowi danego kraju mogą wnioskować o wydanie paszportu, ale warto pamiętać, że niektóre kraje mogą mieć specyficzne wymagania lub ograniczenia dotyczące wydawania paszportów w takich przypadkach.

✔ Wniosek o paszport należy złożyć osobiście. Na miejscu urzędnik pobiera odciski palców od wnioskującego. W przypadku ubiegania się o paszport dla dziecka, wniosek muszą złożyć rodzice lub opiekunowie. 

Wzór wniosku paszportowego

UWAGA! Wniosek o wydanie paszportu można pobrać wyłącznie w punkcie paszportowym. Natomiast na stronie www.gov.pl lub na stronach urzędów wojewódzkich umieszczone są przykłady, jak wygląda poprawnie wypełniony wniosek o paszport.

👉 Wniosek powinien być wypełniony wielkimi literami, a podpis mieścić w odpowiednim okienku.

Jak wyrobić paszport? Jakie dokumenty są potrzebne do wyrobienia paszportu?

Procedura wyrobienia paszportu nie jest trudna, a wcześniejsze przygotowanie odpowiednich dokumentów pozwoli uniknąć problemów wydłużających proces uzyskania dokumentu.

Wyrabianie paszportu należy rozpocząć od złożenia wypełnionego wniosku, poza nim potrzebne będzie:

• jedno aktualne zdjęcie,
• dowód opłaty za paszport,
• dokument potwierdzający prawo do ulgi lub całkowitego zwolnienia z opłaty,
• aktualnie używany ważny paszport, w przypadku jego braku – ważny dowód osobisty,
• w przypadku zmiany nazwiska po ślubie za granicą – skrócony lub zupełny odpis polskiego aktu małżeństwa.

👉 UWAGA! Zdjęcie do paszportu powinno:

• być aktualne – zrobione je nie wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku,
• nie można mieć na nim nakrycia głowy, okularów z ciemnymi szkłami ani innych rzeczy, które utrudniają rozpoznanie,
• przedstawiać całą głowę (od jej czubka) oraz górną część barków,

✈ Twarz na zdjęciu do paszportu powinna zajmować 70-80% zdjęcia. Należy złożyć kolorowe zdjęcie na papierze w formacie 35 mm x 45 mm (szerokość x wysokość).

Jeśli urzędnik w punkcie paszportowym będzie miał wątpliwości, w uzasadnionych prawnie sytuacjach może wymagać złożenia dodatkowej dokumentacji. Niekiedy zdarza się, że należy dodatkowo okazać skrócony odpis aktu stanu cywilnego lub poświadczenie obywatelstwa.

Ile kosztuje paszport?

Aktualnie kwota wyznaczona przez urząd, którą należy opłacić za wydanie paszportu wynosi 140 zł. Paszport dla dziecka do 13 roku życia to koszt 30 zł.

👉 Zgodnie z polskimi przepisami, w konkretnych sytuacjach można starać się o ulgę w tej opłacie lub pełne zwolnienie.

Ulgowa opłata za wydanie paszportu w wysokości 70 zł przysługuje (po udokumentowaniu):

• emerytom, rencistom, a także współmałżonkom tych osób pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu,
• osobom niepełnosprawnym, a także współmałżonkom tych osób pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu,
• osobom przebywającym w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo korzystającym z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych,
• kombatantom i innym osobom, do których stosuje się przepisy ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
• uczniom i studentom,
• rodzicom i małżonkom rodziców rodzin wielodzietnych w rozumieniu ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny posiadającym ważną ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny,
• dorosłym dzieciom rodzin wielodzietnych w rozumieniu ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny legitymującym się ważną Kartą Dużej Rodziny.
  

Na ulgę mogą liczyć także te osoby, które muszą wnioskować o nowy paszport przed upływem jego ważności w takich sytuacjach, jak:

• zmiana wyglądu (rzeczywisty wygląd odbiega od tego, jaki jest na zdjęciu w aktualnym dokumencie),
• zmiana danych, np. nazwiska po ślubie, rozwodzie,
• w paszporcie nie ma już miejsca na kolejne wizy lub stemple potwierdzające przekroczenie granicy.

Ulga zostanie naliczona przez urzędnika. To, ile będzie wynosić zależy od powodu wymiany paszportu. Zniżka tego typu łączy się również z pozostałymi ulgami urzędowymi.

👉 UWAGA! Jeśli kilka ulg „nakłada się” na siebie, przysługuje tylko jedna z nich.

Cena za zniszczenie lub utracenie paszportu z własnej winy to opłata 420 zł, przy której nie możemy starać się o żadną ulgę.

Sposób płatności za wyrobienie paszportu uzależniony jest od punktu, w którym składa się dokumenty. Dlatego najlepiej przed wizyta osobistą najlepiej, skontaktować się z punktem i dowiedzieć, jaki rodzaj opłaty jest preferowany.

Ile czeka się na paszport?

Zazwyczaj na paszport czeka się do 30 dni, od dnia złożenia wniosku.

Bywa, że jest on dostępny wcześniej, ale zależne jest to w dużej mierze od okresu w roku, w którym składamy dokumenty. Przedurlopowe tygodnie będą zapewne wyjątkowo tłoczne, a na wcześniejsze wyrobienie paszportu raczej nie ma co liczyć.

👉 Na stronie obywatel.gov.pl. można sprawdzić, czy paszport jest gotowy do odbioru.

Paszport dla dziecka

✔ Wniosek o paszport dla dziecka składają rodzice lub opiekuni prawni. Podczas składania dokumentów niezbędna jest obecność obojga rodziców/opiekunów, którzy muszą podpisać zgodę w obecności urzędnika.

Razem z rodzicami do punktu musi zgłosić się także dziecko, jeśli ukończyło 5. rok życia. Dzieciom powyżej 12 roku życia W przypadku dzieci powyżej 12 lat pobierany jest odcisk palca.

👉 Jeśli któreś z rodziców nie może pojawić się w urzędzie, dopuszczalna jest obecność jednego z opiekunów, pod jednym warunkiem. Ten dorosły, który będzie obecny podczas procedury musi przedstawić dokument potwierdzający nieobecność drugiego rodzica, który wyraził zgodę na wydanie paszportu dla dziecka na piśmie. Zgoda musi być potwierdzona notarialnie, przez konsula lub urzędnika punktu paszportowego.

Paszport dla psa

✔ Wybierając się ze zwierzakiem do krajów Unii Europejskiej, czworonożny podopieczny powinien mieć:

•  europejski paszport dla zwierząt domowych (obowiązuje psy, koty i fretki),
• wszczepiony mikroczip lub czytelny tatuaż, jeżeli został wykonany przed 3 lipca 2011 r.,
• być zaszczepiony na wściekliznę.

Przed podróżą pupil powinien zostać poddany leczeniu przeciwko tasiemcowi, jeżeli obszar docelowy jest wolny od tego pasożyta.

👉 Paszport dla zwierzęcia kosztuje 100 zł i wyda go każdy uprawniony weterynarz. Dokument ważny jest przez całe życie, jeśli zwierzak ma aktualne szczepienia.

✔ Wybierając się ze zwierzakiem z kraju poza Unią Europejską, zwierzak powinien mieć:

• unijne świadectwo zdrowia zwierzęcia wydane przez krajowego urzędowego lekarza weterynarii w państwie wyjazdu. Dokument należy uzyskać nie później niż 10 dni przed przyjazdem zwierzęcia do UE.

✔ Wybierając się ze swoim pupilem do kraju poza Unią Europejską należy sprawdzić zasady, których przestrzeganie jest obowiązkowe w danym państwie. Nie zawsze musimy wyrabiać psu, czy kotu paszportu, niekiedy wystarczy jedynie orzeczenie lekarskie.

Przed podróżą samolotem, trzeba sprawdzić również przepisy linii lotniczych, z których skorzystamy.

Jak długo ważny jest paszport?

👉 Dla dorosłych i dzieci powyżej 13 lat – 10 lat.

👉 Dla dziecka do 13 lat – 5 lat.

W paszporcie zanotowana jest dokładna data upływu ważności dokumentu.

Kradzież paszportu – co zrobić?

Może zdarzyć się nieszczęśliwie, że podczas urlopu zostanie nam skradziony paszport. Jednak w takiej sytuacji należy zachować przede wszystkim spokój i zgłosić kradzież pasportu na najbliższym komisariacie policji, a następnie w punkcie paszportowym.

✔ Jeśli do kradzieży paszportu doszło za granicą, sprawę należy przedstawić w polskim konsulacie, w którym trzeba będzie wyrobić nowy dokument. Będzie to paszport tymczasowy, który zostanie wydany w trybie przyśpieszonym po zatwierdzeniu danych osobowych poszkodowanego podróżnika. Konieczne będzie wypełnienie wniosku, dołączenie zdjęć oraz uiszczenie opłaty.

Ubezpieczenie turystyczne, a kradzież paszportu

Kradzież dokumentów to bardzo stresująca sytuacja, w której podstawą jest zachowanie zdrowego rozsądku i podjęcie odpowiednich kroków jak najszybciej. Możliwość skorzystania z całodobowej pomocy to bardzo duży komfort. W ramach Assistance, w centrum pomocy dostępnym 24h/dobę można uzyskać informacje, co zrobić po kradzieży dokumentu, aby usprawnić proces odzyskania lub wyrobienia nowego paszportu.

Ubezpieczyciel poinformuje nas, gdzie najbliżej znajduje się posterunek policji oraz konsulat bądź ambasada, w której można uzyskać pomoc w wyrobieniu tymczasowego dokumentu. To pomoc, która jest szczególnie przydatna, kiedy w stresie zaczynamy panikować – mówi Patrycja Pałka, specjalista ds. ubezpieczeń turystycznych w rankomat.pl

Są też towarzystwa ubezpieczeniowe, które w ramach bagażu oferują ochronę dokumentów, dzięki czemu można otrzymać zwrot kosztów poniesionych za opłaty związane z wydaniem tymczasowego paszportu.

Osoby, które posiadają ubezpieczenie kosztów rezygnacji z podróży mogą ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów w razie kradzieży paszportu.

Jak znaleźć najlepsze ubezpieczenie?

Najlepszym sposobem na znalezienie polisy która będzie odpowiadać Twoim indywidualnym preferencjom jest kalkulator ubezpieczeń turystycznych na polisaturystyczna.pl.

Proste w obsłudze narzędzie, które po kilku kliknięciach porówna dla Ciebie oferty 19 towarzystw ubezpieczeniowych., znacznie ułatwi wybór najlepszej polisy. W taki sposób zaoszczędzisz nie tylko pieniądze, ale i czas, porównując dostępne oferty w zaciszu własnego domu.

Pamiętaj jednak, aby podczas wyboru ubezpieczenia nie sugerować się wyłącznie ceną, gdyż to zakres danej polisy jest najważniejszy. Od zakresu ochrony zależeć będzie jaka i w jakim stopniu zostanie udzielona Ci pomoc w przypadku problematycznej sytuacji, czyli kiedy na przykład trafisz do szpitala, będziesz uczestnikiem wypadku lub zgubisz bagaż.

Cena podstawowego ubezpieczenia turystycznego zaczyna się od około 4 złotych dziennie:

Wybierając polisę dla siebie lub swoich bliskich zwróć uwagę na takie elementy, jak:

• suma kosztów leczenia,
• ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków,
• OC w życiu prywatnym,
• ubezpieczenie bagażu,
• ubezpieczenie dla chorych przewlekle,
• rozszerzenia sportów wysokiego ryzyka lub sportów ekstremalnych.

Kamil Sztandera

Redaktor

kamil.sztandera@rankomat.pl

Redaktor ds. podróży i ekspert ds. ubezpieczeń turystycznych. Entuzjasta wycieczek rowerowych. Specjalizuje się w dziennikarstwie ekonomicznym. Prywatnie zainteresowany inwestowaniem i pomnażaniem oszczędności.

Zobacz inne wpisy tego autora