Jak wyrobić paszport? Poradnik krok po kroku.

Magdalena Chara

Zaktualizowano: 2024-12-18

Paszport to dokument podróży, który służy identyfikacji obywateli innych krajów. Pozwala na przekraczanie granic państwowych, także poza UE i strefą Schengen. Aby go uzyskać, trzeba załatwić szereg formalności. Jak wyrobić paszport? Kto może to zrobić? Ile to kosztuje i jak długo czeka się na dokument? Sprawdź!

Jakie są rodzaje paszportów?

Każdy obywatel może ubiegać się o wydanie paszportu osobiście, gdy jest pełnoletni, lub za pośrednictwem rodzica bądź opiekuna prawnego, jeśli nie ma jeszcze ukończonych 18 lat. Niezależnie od wieku zawsze dopuszcza się możliwość uzyskania paszportu biometrycznego, a w określonych sytuacjach — także paszportu tymczasowego. Oprócz tych dwóch najbardziej oczywistych rodzajów dokumentów wyróżniono poniżej także różne typy paszportów dziecięcych w zależności od wieku małoletniego. Co do zasady zawsze jest to ten sam dokument, jednak ze względu na rozbieżności dotyczące zasad wnioskowania o odbiór gotowego paszportu, opisano je osobno.

• Paszport biometryczny — dokument podróży zawierający podstawowe informacje o jego właścicielu, m.in. imię lub imiona, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo, płeć i numer PESEL.  Jest on wzbogacony o dane biometryczne zapisane elektronicznie – chodzi o odciski palców oraz cyfrowy obraz twarzy posiadacza.
• Paszport tymczasowy — dokument podróży wydawany w wyjątkowych sytuacjach, który można uzyskać znacznie szybciej niż zwykły paszport biometryczny. Cechuje się krótką datą ważności i nie jest honorowany we wszystkich państwach świata. Znajduje zastosowanie np. w okresie oczekiwania na odbiór paszportu biometrycznego.
• Paszport biometryczny dla dziecka do 5 lat — dokument podróży niezbędny do przekraczania granic państwowych poza strefą UE. Wnioskować o niego przez internet lub w urzędzie może matka, ojciec lub opiekun prawny. Jest ważny przez 5 lat od daty wydania. Małoletni nie musi uczestniczyć w składaniu wniosku ani w odbiorze dokumentu.
• Paszport biometryczny dla dziecka od 5 do 12 lat — dokument podróży wymagany do wyjazdu poza strefę Unii Europejskiej. Wniosek o jego wydanie da się złożyć online lub osobiście w urzędzie. Musi to zrobić rodzic lub opiekun prawny. Jest ważny 5 lat od momentu wyrobienia. Dziecko powinno być obecne przy jego odbiorze, jednak nie musi uczestniczyć we wnioskowaniu o dokument.
• Paszport biometryczny dla dziecka od 12 do 18 lat — dokument podróży, który osoba małoletnia musi mieć ze sobą przy przekraczaniu granic państw spoza UE. Do złożenia wniosku niezbędna jest wizyta w urzędzie. Pozostaje ważny przez 10 lat. Małoletni musi brać udział w składaniu wniosku, jednak jego obecność nie jest wymagana przy odbiorze.

Warto wiedzieć! Uzyskanie paszportu tymczasowego jest dostępne wyłącznie w określonych przypadkach. Można ubiegać się o wydanie takiego dokumentu, m.in. gdy wyjazd ma związek z chorobą, pogorszeniem stanu zdrowia lub śmiercią członka rodziny, obowiązkami służbowymi czy koniecznością zapewnienia opieki dzieciom.

Gdzie składa się wniosek o paszport?

Wniosek o paszport złożysz wyłącznie w urzędach wojewódzkich. Ze względu na przepisy i konieczność pobrania od Ciebie odcisków palców, musisz stawić się w jednym z nich osobiście. W Polsce działa 16 takich placówek. W zależności od Twojego aktualnego miejsca zamieszkania, aby uzyskać paszport, możesz odwiedzić:

• Dolnośląski Urząd Wojewódzki we Wrocławiu;
• Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy;
• Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie;
• Lubuski Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim;
• Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi;
• Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie;
• Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie;
• Opolski Urząd Wojewódzki w Opolu;
• Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie;
• Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku;
• Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku;
• Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach;
• Świętokrzyski Urząd Wojewódzki w Kielcach;
• Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie;
• Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu;
• Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki w Szczecinie.

W poszczególnych województwach działają także terenowe punkty paszportowe prowadzone przez urzędy wojewódzkie. Można je znaleźć w większych miastach każdego regionu.

Z uwagi na brak rejonizacji nie ma znaczenia, do którego punktu paszportowego się udasz. Możliwość ubiegania się o wydanie dokumentu masz bowiem w dowolnym punkcie w Polsce uprawnionym do przyjmowania wniosków.

Uwaga! Istnieje szansa na złożenie wniosku o paszport online, jednak taka opcja jest dostępna wyłącznie dla rodziców ubiegających się o wydanie dokumentu dla małoletnich w wieku do 12 lat. Takie rozwiązanie wymaga wykorzystania profilu zaufanego, kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego lub certyfikatu podpisu osobistego. Wiąże się również z koniecznością uzyskania zgody drugiego opiekuna w odpowiedniej formie.

Kto może złożyć wniosek o paszport?

Możliwość wnioskowania o paszport przysługuje każdemu obywatelowi Polski. O wydanie takiego dokumentu może się ubiegać jedynie osoba, która będzie jego właścicielem. Istnieją jednak dwa wyjątki od tej zasady. Dotyczą one obywateli pozbawionych zdolności do czynności prawnych oraz mających ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Wówczas wniosek o paszport składa opiekun prawny takiej osoby lub kurator. W imieniu niepełnoletnich wnioski składają ich rodzice lub prawni opiekunowie.

Ważne! Obywatel RP może stracić prawo do uzyskania paszportu, jeśli sąd lub prokuratura skierują w tej sprawie odpowiedni wniosek.

Ile kosztuje paszport?

Aby uzyskać paszport, trzeba wnieść stosowną opłatę. Koszt wydania dokumentu wynosi:

• 140 zł — dla osób, którym nie przysługują żadne zniżki;
• 70 zł — dla uczniów, studentów w wieku od 18 do 26 lat, emerytów, rencistów, osób z niepełnosprawnością, osób mających prawo do renty socjalnej, osób pobierających zasiłek opiekuńczy lub świadczenie pielęgnacyjne czy zasiłek dla opiekuna; dorosłych (rodziców)  mających Kartą Dużej Rodziny;
• 35 zł — dla uczniów i studentów do 25. roku życia mających ważną Kartę Dużej Rodziny.

Niektórzy są całkowicie zwolnieni z opłaty paszportowej, m.in. kobiety i mężczyźni, którzy w momencie składania wniosku mają ukończone 70 lat oraz osoby przebywające w domu pomocy społecznej lub zakładzie opiekuńczym.

Jakie dokumenty załącza się do wniosku o paszport?

Wniosek o wydanie paszportu uzupełnia się odręcznie w urzędzie. W formularzu podaje się m.in. nazwisko, imiona, imiona rodziców i nazwisko rodowe matki, datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo, dokładny adres stałego miejsca pobytu, nr telefonu czy nr PESEL. Oprócz tego do dokumentu załącza się:

• kolorową fotografię o wymiarach 3,5 × 4,5 cm — zdjęcie powinno zostać wykonane w okresie do 6 miesięcy przed złożeniem wniosku i musi spełniać określone wytyczne. Twarz znajdującej się na nim osoby powinna zajmować 70-80% miejsca, a fotografowany ma mieć naturalną mimikę. Ponadto nie wolno nakładać do zdjęcia nakrycia głowy, okularów z ciemnymi szkłami ani innych elementów powodujących trudność w rozpoznaniu, kto znajduje się na fotografii. Pozostałe wytyczne w tym zakresie znajdziesz w sekcji zdjęcie do dowodu lub paszportu na oficjalnej stronie rządowej gov.pl;
• potwierdzenie uregulowania należności za paszport — w zależności od zasad panujących w danym urzędzie może to być zaświadczenie wydane w kasie lub potwierdzenie przelewu;
• dokument, który pozwala udowodnić prawo do zniżki lub zwolnienia z opłaty — osoby, którym przysługuje możliwość obniżenia ceny paszportu, muszą potwierdzić, że mają do tego prawo. W zależności od podstawy przyznania zniżki powinny dołączyć do wniosku np. legitymację studencką czy Kartę Dużej Rodziny;
• aktualny paszport — obywatele mający ważny paszport powinni zabrać go ze sobą do urzędu;
• dowód osobisty — jeśli nie masz ważnego paszportu, weź podstawowy dokument tożsamości na wizytę w wybranym urzędzie wojewódzkim;
• skrócony lub zupełny odpis polskiego aktu małżeństwa — dotyczy osób, które zmieniły nazwisko po ślubie za granicą.

Wymienione dokumenty są najczęściej wymaganymi przy składaniu wniosku o paszport. W określonych przypadkach urzędnik może poprosić Cię o przedstawienie dodatkowych zaświadczeń, np. potwierdzenia obywatelstwa polskiego czy odpisu polskiego aktu stanu cywilnego.

Jak wygląda ubieganie się o wydanie paszportu krok po kroku?

Proces starania się o paszport nie jest skomplikowany i składa się z kilku kroków. Aby przebiegł szybko i bez zbędnych problemów, warto się do niego odpowiednio przygotować. Poniżej znajdziesz schemat opisujący najbardziej zalecany sposób postępowania przy wyrabianiu tego dokumentu podróży.

• Krok 1. Wykonanie zdjęcia

Na tym etapie najłatwiej zwrócić się o pomoc do fotografa, który wie, jak powinno wyglądać zdjęcie do paszportu czy dowodu osobistego. Nie ma również przeciwwskazań, aby wykonać je samodzielnie. Ułatwiają to aplikacje instruujące, jak uwiecznić swój wizerunek w poprawny sposób. Znajdziesz je w wersji na smartfona i na komputer.

• Krok 2. Zgromadzenie niezbędnych załączników

Gdy masz już zdjęcie, możesz zebrać wszystkie dokumenty potrzebne do złożenia wniosku. Ich dokładny spis znajdziesz na stronie gov.pl. Przygotuj wszystkie załączniki.

• Krok 3. Znalezienie najbliższego punktu paszportowego i wizyta w urzędzie

Następnie warto dowiedzieć się, gdzie działa najbliższy punkt paszportowy i znaleźć jego dokładny adres. Na stronie urzędu można zapoznać się z zasadami dotyczącymi  wnoszenia opłat za dokument czy godzinami przyjmowania interesantów.

• Krok 4. Opłacenie należności za paszport i złożenie wniosku wraz z załącznikami

Podczas wizyty w urzędzie najpierw uregulujesz należność za paszport, a następnie wypełnisz wniosek i załączysz do niego niezbędne dokumenty. W razie potrzeby urzędnicy poinstruują Cię, co zrobić, aby poprawnie uzupełnić formularz.

• Krok 5. Oczekiwanie na paszport

Po dopełnieniu wszystkich formalności pozostaje Ci jedynie cierpliwie czekać. Wyrabianie paszportu trwa zwykle ok. 30 dni, a dokładniejszych informacji o planowanym terminie dostarczenia dokumentu udzieli Ci pracownik punktu paszportowego. Za pośrednictwem usługi Sprawdź, czy paszport lub inny dokument paszportowy jest gotowy, dostępnej na stronie gov.pl, możesz śledzić status Twojego dokumentu.

• Krok 6. Odebranie paszportu.

Po otrzymaniu informacji o tym, że paszport jest już gotowy do odbioru, musisz ponownie stawić się w urzędzie. Na wizytę zabierz ze sobą ważny dokument tożsamości (aktualny paszport lub dowód osobisty). Uwaga! Paszportu nie może odebrać w Twoim imieniu inna osoba.

Ubezpieczenie turystyczne a utrata paszportu

Wykupienie ubezpieczenia turystycznego na zagraniczną podróż to obowiązek każdego przezornego turysty. Zapewnia ono możliwość odzyskania pieniędzy wydanych na leczenie i hospitalizację podczas wyjazdu, a ponadto gwarantuje ochronę przed innymi typowymi zdarzeniami, które mogą nastąpić podczas wakacji.

Polisa turystyczna obejmuje np. ubezpieczenie NNW, dzięki któremu uzyskasz odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu, a także ubezpieczenie OC w życiu prywatnym i ochronę bagażu. Może też zawierać assistance podróżne, które w razie zgubienia, kradzieży lub zniszczenia paszportu pozwoli Ci uzyskać nieocenione wsparcie informacyjne. W ramach takiego pakietu masz całodobowy dostęp do infolinii, na której uzyskasz pomoc w razie utraty dokumentu podróży. Specjaliści obecni pod telefonem przez 24 godziny podpowiedzą Ci, co zrobić, aby szybko wyrobić nowy paszport i bezpiecznie wrócić do domu.

Warto wiedzieć! Niektóre pakiety w ramach ubezpieczenia bagażu zapewniają możliwość odzyskania kosztów poniesionych w związku z wydaniem paszportu tymczasowego po utracie zwykłego dokumentu. Wsparcie finansowe w razie kradzieży można zaś uzyskać, jeśli ma się ubezpieczenie kosztów rezygnacji podróży.

Aby znaleźć polisę turystyczną dopasowaną do specyfiki Twojego wyjazdu, skorzystaj z internetowej wyszukiwarki ubezpieczeń. Znajdziesz tam oferty od kilkunastu towarzystw, które zapewnią Ci ochronę na wypadek niespodziewanych zdarzeń w czasie wakacji.

Magdalena Chara

Redaktor

redakcja@rankomat.pl

Autorka z zamiłowaniem do podróży. Jednocześnie technik obsługi turystycznej i absolwentka geografii. Dobrze czuje się w temacie ubezpieczeń podróżnych, bo sama często je wykupuje. W wolnym czasie chętnie planuje krajowe i zagraniczne wycieczki, najlepiej w regiony rzadko odwiedzane przez turystów.

Zobacz inne wpisy tego autora