Jak długo ważna jest karta EKUZ?

Agnieszka Banasiak

Zaktualizowano: 2025-01-20

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego to bezpłatny dokument, który umożliwia skorzystanie z niezbędnej opieki medycznej za granicą w krajach Unii Europejskiej, stowarzyszenia EFTA oraz Wielkiej Brytanii i Irlandii. Gdzie wyrobić EKUZ? Jak długo ważna jest karta? Z jakich świadczeń opieki zdrowotnej możesz skorzystać za granicą? Sprawdź szczegóły w naszym poradniku.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego weszła oficjalnie w życie 1 czerwca 2004 r., ale ostatecznym terminem po okresie przejściowym dla całej UE był 1 stycznia 2006 r. Od tej pory z możliwości ubezpieczenia zdrowotnego za granicą w ramach EKUZ skorzystały miliony osób. Porównaj cenę ubezpieczenia turystycznego

Kto może otrzymać kartę EKUZ?

Prawo do świadczeń w ramach EKUZ przysługuje każdemu ubezpieczonemu w kasie chorych obywatelowi oraz małoletnim. Warto pamiętać, że każdy członek rodziny powinien mieć własną kartę, nawet niemowlęta i małe dzieci.

Karta przysługuje obywatelom zamieszkałym w państwie członkowskim UE, którzy zostali zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego. Dostęp do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych za granicą dotyczy nie tylko osób zatrudnionych, ale też: emerytów, rencistów, osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy jako bezrobotne, współmałżonków dopisanych do ubezpieczenia, dzieci zgłoszone do ubezpieczenia przez rodziców.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego obowiązuje w :

• państwach UE
• Islandii, Liechtensteinie, Norwegii i Szwajcarii, które należą do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA)
• Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

Jak długo ważna jest karta EKUZ?

Okres ważności karty uzależniony jest od indywidualnej sytuacji obywatela oraz jego wieku. EKUZ otrzymasz na:

• 20 lat – jeśli należysz do osób, które pobierają świadczenie emerytalne i osiągnąłeś wiek emerytalny (60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn)
• Do 18. roku życia – jeśli:
  • nie masz 18 lat i masz ubezpieczenie jako członek rodziny (EKUZ będzie ważny do dnia Twoich 18 urodzin)
  • nie masz 18 lat i masz własny tytuł do ubezpieczenia lub pobierasz rentę (EKUZ będzie ważny do dnia Twoich 18 urodzin)
• 5 lat – jeśli:
  • otrzymujesz emeryturę i nie ukończyłeś 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn,
  • nie masz 18 lat i nie masz ubezpieczenia, ale masz obywatelstwo polskie (EKUZ będzie ważna do dnia Twoich 18 urodzin),
• 3 lata – jeśli:
  • osobą zatrudnioną, 
  • należy do osób prowadzących działalność gospodarczą,
  • otrzymujesz zasiłek lub świadczenie przedemerytalne.
• 18 miesięcy – jeśli:
  • otrzymujesz rentę i masz więcej niż 18 lat,
  • masz ubezpieczenie jako członek rodziny i masz więcej niż 18 lat,
  • masz ubezpieczenie jako student.
  • jesteś uczniem, masz więcej niż 18 lat i własny tytuł do ubezpieczenia.
• 6 miesięcy – jeśli, jesteś osobą zatrudnioną na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, wykonujesz pracę nakładczą.
• 6 miesięcy – jeśli, nie masz ubezpieczenia, ale masz prawo do świadczeń na podstawie szczególnych uprawnień, czyli:
  • jesteś w ciąży lub w trakcie porodu, masz obywatelstwo polskie i mieszkasz w Polsce,
  • jesteś w ciąży lub w trakcie porodu, masz status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkasz w Polsce,
  • nie masz 18 lat, mieszkasz w Polsce i masz status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy (EKUZ traci ważność w dniu Twoich 18 urodzin).
• 2 miesiące – jeśli, jesteś zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna lub jesteś osobą ubezpieczoną nie wymienioną wcześniej lub jesteś osobą, dla której nie został spełniony obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.

• 90 dni – jeśli, nie masz ubezpieczenia, ale spełniasz kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej, co potwierdza decyzja np. wójta/burmistrza.
• 42 dni – jeśli, nie masz ubezpieczenia, ale jesteś w połogu, masz obywatelstwo polskie i mieszkasz w Polsce.

Pamiętaj, że w określonych sytuacjach możesz stracić prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w ramach EKUZ za granicą. Dzieje się tak w przypadku, gdy w trakcie ważności EKUZ stracisz pracę, zakończysz działalność gospodarczą, otrzymasz urlop bezpłatny, stracisz status osoby bezrobotnej, stracisz status rolnika, stracisz prawo do emerytury lub renty albo zostanie ono zawieszone, rozwiążesz umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego z NFZ.

Jak wnioskować o kartę EKUZ?

Wniosek składasz w najbliższej delegaturze lub oddziale NFZ. W przypadku osobistego stawienia się w oddziale karta zazwyczaj wydawana jest od razu na miejscu. Wyjątkiem mogą być okresy przed feriami zimowymi i wakacjami, gdy czas oczekiwania na wydanie EKUZ może się wydłużyć.

Jeśli zastanawiasz się, ile czeka się na EKUZ, to wszystko zależy od sposobu składania wniosku. Jak wspominano najszybciej, bo bezzwłocznie otrzymasz EKUZ, składając wniosek osobiście.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego – inne sposoby na złożenie wniosku:

• Elektroniczna skrzynka podawcza ePUAP – złożony wniosek rozpatrywany jest w ciągu 5 dni roboczych, a od czerwca do września – w ciągu 10 dni roboczych.
• Internetowe Konto Pacjenta (IKP) – złożony wniosek rozpatrywany jest w ciągu 5 dni roboczych, a od czerwca do września – w ciągu 10 dni roboczych.
• Poczta tradycyjna – wysyłka do wskazanego oddziału lub delegatury NFZ; złożony wniosek rozpatrywany jest w ciągu 5 dni roboczych, a od czerwca do września – w ciągu 10 dni roboczych.
• Poczta elektroniczna – dotyczy pracowniczych wniosków o EKUZ; kartę EKUZ otrzymasz w ciągu 5 dni roboczych, a od czerwca do września – w ciągu 10 dni roboczych.
• Mobilna aplikacja MojeIKP – możliwość pozyskania e-certyfikatu

Do wydania EKUZ wymagane są:

• legitymacja – potwierdza kontynuację nauki, gdy skończyłeś 18 lat, jesteś uczniem, studentem lub na studiach doktoranckich i zostałeś zgłoszony do ubezpieczenia jako członek rodziny,
• dokument A1 – wydany przez ZUS lub KRUS, gdy wyjeżdżasz w związku z wykonywaniem pracy.

Pamiętaj, że nie ponosisz żadnych kosztów wyrobienia ubezpieczenia zdrowotnego EKUZ. Wydanie karty jest bezpłatne, złożony wniosek nie wymaga też zdjęcia.

EKUZ a aplikacja mobilna mojeIKP

Aplikacja mobilna moje IKP to narzędzie, które pozwoli zdalnie złożyć wniosek o wydanie karty EKUZ. Jest to też sposób na uzyskanie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej za granicą (gdzie honorowany jest EKUZ) w trybie awaryjnym w postaci e-certyfikatu. Na czym to polega?

Jesteś za granicą i nagle zachorowałeś/miałeś wypadek/doznałeś kontuzji i potrzebna jest pomoc lekarska, a nie masz przy sobie karty EKUZ lub straciła ona ważność. To właśnie wtedy możesz awaryjnie wyrobić certyfikat, który czasowo zastępuje kartę EKUZ.

Wniosek o certyfikat zastępujący EKUZ składasz przez mojeIKP:

• zaloguj się do aplikacji mojeIKP i przejdź do zakładki „e-zdrowie”
• wybierz opcję „Ubezpieczenie zdrowotne za granicą” i dalej „Wnioski o certyfikaty”
• wskaż powód, dla którego potrzebujesz certyfikatu – na przykład zgubiona EKUZ lub nagła potrzeba leczenia za granicą
• podaj dane o kraju i okresie pobytu oraz opisz charakter wizyty za granicą
• załącz wymagane dokumenty, takie jak skan legitymacji studenckiej, jeśli jesteś studentem. Pliki mogą mieć maksymalnie 3,5 MB, dlatego warto spakować większą liczbę dokumentów
• podpisz wniosek profilem zaufanym i przekaż go do realizacji.

UWAGA!
Certyfikat funkcjonuje wyłącznie w formie cyfrowej, w aplikacji mojeIKP. Natomiast EKUZ to plastikowy dokument.

Kiedy karta EKUZ nie wystarczy?

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego jest podstawowym zabezpieczeniem, jednak tylko w krajach Unii Europejskiej, stowarzyszenia EFTA oraz w Wielkiej Brytanii i Irlandii. Podróż do innego kraju wiąże się już z brakiem ochrony zdrowia i konieczności samodzielnego pokrycia kosztów leczenia i konsultacji lekarskich.

Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia jasno wskazuje, że w wielu sytuacjach Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego będzie niewystarczająca, gdyż obejmuje tylko niezbędne usługi medyczne, a prawo do świadczeń przysługuje na takich samych zasadach, jakie obowiązują obywateli danego kraju.

EKUZ gwarantuje Ci dostęp do świadczeń zdrowotnych na tych samych zasadach, na jakich korzystają z nich obywatele kraju, w którym przebywasz. To oznacza, że w niektórych państwach, gdzie pacjenci są zobowiązani do pokrycia części kosztów wizyt lekarskich, trzeba zrobić to samo. EKUZ może więc zaoszczędzić Ci wielu kłopotów, ale nie wszystkie usługi medyczne będą w pełni darmowe.

EKUZ – w krajach, w których jest honorowany – nie obejmuje:

• leczenia w placówkach prywatnych,
• ratownictwa,
• ubezpieczenia NNW,
• ubezpieczenia OC,
• ubezpieczenia bagażu,
• assistance,
• zaplanowanych zabiegów,
• transportu medycznego do kraju,
• transportu zwłok do kraju.

Jak widać w ramach systemu opieki zdrowotnej za granicą turystom posiadającym obywatelstwo polskie przysługuje ograniczone leczenie oraz usługi medyczne i okołomedyczne.

Ubezpieczenie turystyczne zamiast EKUZ, czy warto?

Znacznie korzystniejszą alternatywą dla EKUZ jest ubezpieczenie turystyczne, które chroni turystę w wybranym kraju na całym świecie, jest dopasowane do potrzeb podróżnego (w zakresie jego stanu zdrowia, planowanego rodzaju wypoczynku oraz kraju wyjazdu), a także obejmuje szeroki zakres ochrony (ubezpieczenie OC, NNW, assistance, ubezpieczenie bagażu, transport medyczny do kraju, transport zwłok, wybrane rozszerzenia).

Ubezpieczenie turystyczne możesz zakupić w ostatniej chwili przed wyjazdem, bez czekania na rozpatrzenie wniosku – jest to doskonałe rozwiązanie dla osób, które zdecydowały się na spontaniczny wyjazd, znalazły świetną ofertę last minute lub zwyczajnie wcześniej zapomniały o wykupieniu ubezpieczenia.

Agnieszka Banasiak

Redaktor

redakcja@rankomat.pl

Zobacz inne wpisy tego autora